FOLIA GEOGRAPHICA

Menu

Folia Geographica 2015, 57/1, pp. 5-15

LES TRANSFORMATIONS CONTEMPORAINES DES LITS DES RIVIÈRES CARPATIQUES SOUS LA PRESSION ANTHROPIQUE

CONTEMPORARY TRANSFORMATIONS OF THE CARPATHIAN RIVER BEDS UNDER THE ANTHROPIC IMPACT

Kazimierz KRZEMIEŃ A*, Elżbieta GORCZYCA B, Mateusz SOBUCKI C

Received: September 30, 2014 | Revised: December 10, 2014 | Accepted: February 2, 2014

A* Jagiellonian University in Cracow, Gronostajowa 7, 30-387, Cracow, Poland
krzemien@uj.edu.pl (corresponding author)

B Jagiellonian University in Cracow, Gronostajowa 7, 30-387, Cracow, Poland
elzbieta.gorczyca@uj.edu.pl

C Jagiellonian University in Cracow, Gronostajowa 7, 30-387, Cracow, Poland
mateusz.sobucki@uj.edu.pl

PDF FULL TEXT ►


Abstract
There were observed considerable changes in the structure of river bed systems in the Polish Carpathians, due to the anthropogenic impact. Erosion is a process that is playing an increasingly important role. It causes in particular the channeling of the river system. Large beds rivers, such as Dunajec, Wisłoka, Raba have been deepened from 2 to 4 meters during the last thirty or forty years as a result of regressive erosion. The deepening of river beds also occurs in the lateral valleys. Such a situation leads to negative changes in the natural Valleys, which is linked to the excessive drying up of many areas.

Key words
Contemporary transformations of river beds, anthropogenic processes, Carpathians

REFERENCES

  1. CHEŁMICKI, W., KRZEMIEŃ, K. (1999). Chanel Typology for the River Feshie in the Cairngorm Mts, Scotland. Prace Geograficzne, Instytut Geografii, Uniwersytet Jagielloński, Vol. 104, pp. 57-68.
  2. DYNOWSKA, I. (1995). Wody. In: J. Warszyńska (Ed.), Karpaty Polskie, Przyroda, człowiek i jego działalność, Uniwersytet Jagielloński, pp. 49-67.
  3. FROEHLICH, W., KASZOWSKI, L., STARKEL, L. (1977). Studies of Present-Day and Past River Activity in the Polish Carpathians. In: K.J. Gregory (Ed.), River Channel Changes, John Wiley and Sons, Chichester-New York, pp. 411-428.
  4. GORCZYCA, E. (2012). Struktura i morfodynamika koryta Łososiny (Beskid Wyspowy). Przykład opracowania, Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 79-88.
  5. GORCZYCA, E., KRZEMIEŃ, K. (2010). Chanel Structure Changes in Carpathian Rivers. In: A. Radecki-Pawlik, J. Hernik (Ed.), Cultural Landscape of River Valleys, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, pp. 185-198.
  6. IZMAIŁOW, B., KAMYKOWSKA, M., KRZEMIEŃ, K. (2006). The Geomorphological Effects of Flash Floods in Mountain River Channels. The Case of the River Wilsznia (Western Carpathian Mountains). In: R. S. Chalov, M. Kamykowska, K. Krzemień (Ed.), Channel Processes in the Rivers of Mountains, Foothils and Plains, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Vol. 116, pp. 89-97.
  7. KAMYKOWSKA, M., KASZOWSKI, L., KRZEMIEŃ, K. (1999). River Channel Mapping Instruction, Key to the River Bed Description. In: River Channels, Pattern, Structure and Dynamics, K. Krzemień (Ed.), Prace Geograficzne, Instytut Geografii, Uniwersytet Jagielloński, Vol. 104, pp. 9-25.
  8. KAMYKOWSKA, M., KASZOWSKI, L., KRZEMIEŃ, K. (2012). Kartowanie koryt rzecznych. Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 15-35.
  9. KASZOWSKI, L. (1973). Morphological Activity of the Mountain Streams (with Biały Potok in the Tatra Mts. as Example). Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Jagielloński, Prace Geograficzne, Vol. 31.
  10. KASZOWSKI, L., NIEMIROWSKI, M., TRAFAS, K. (1976). Problems of the Dynamics of Rivels Channels in the Carpathian Part of the Vistula Basin. Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Jagielloński, Prace Geograficzne, Vol. 43, pp. 7-37.
  11. KASZOWSKI, L., KRZEMIEŃ, K. (1977). Structure of Mountain Channel Systems as Exemplified by Chosen Carpathians Streams. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, Vol. 11, pp. 111-125.
  12. KASZOWSKI, L., KRZEMIEŃ, K. (1999). Classification Systems of Mountain River Channels. Prace Geograficzne, Instytut Geografii, Uniwersytet Jagielloński, Vol. 10, pp. 27-40.
  13. KLIMEK, K. (1987). Man’s Impact on Fluvial Processes in the Polish Western Carpathians. Geografiska Annaler, 69A, pp. 221-226.
  14. KLIMASZEWSKI, M., STARKEL, L. (1972). Karpaty Polskie. In: M. Klimaszewski (Ed.), Geomorfologia Polski, Vol. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, pp. 21-115.
  15. KORPAK, J. (2012). Morfologia i funkcjonowanie uregulowanego koryta rzeki górskiej (na przykładzie Mszanki w Gorcach). Przykład opracowania, Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 89-101.
  16. KORPAK, J., KRZEMIEŃ, K., RADECKI-PAWLIK, A. (2008). Wpływ czynników antropogenicznych na zmiany koryt cieków karpackich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Monografia nr 4, Polska Akademia Nauk, Kraków, 1-88 p.
  17. KOŚCIELNIAK, J. (2004). Influence of River Training on Functioning of the Biały Dunajec River Channel System. Geom. Slovaca, Vol. 4, No. 1, 2004, pp. 62-67.
  18. KRZEMIEŃ, K. (1984). Współczesne zmiany modelowania koryt w Gorcach. Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Jagielloński, Prace Geograficzne, Vol. 59, pp. 83-96.
  19. KRZEMIEŃ, K. (1999). Structure and Dynamics of the High-Mountain Channel of River Plima in the Ortler-Cevedale Massif (South Tirol). Prace Geograficzne, Instytut Geografii, Uniwersytet Jagielloński, Vol. 104, pp. 41-55.
  20. KRZEMIEŃ, K. (2003). The Czarny Dunajec River, Poland, as Example of Human-Induced Development Tendencies in a Mountain River Channel. Landform Analysis, Vol. 4, pp. 57-64.
  21. KRZEMIEŃ, K. (Ed.) (2012). Struktura koryt rzek i potoków (studium metodyczne). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 1-144 p.
  22. LACH, J. (1999). Współczesne tempo erozji wgłębnej w dorzeczu górnej Wisłoki. Interdyscyplinarność w badaniach dorzecza, Instytut Geografii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 219-229.
  23. NIEDŹWIEDŹ, T., OBRĘBSKA-STARKLOWA, B. (1991). Klimat. In: I. Dynowska, M. Maciejowski (Ed.), Dorzecze górnej Wisły, Vol. I, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków, pp. 68-84.
  24. OSZCZYPKO, N. (1995). Budowa geologiczna. In: J. Warszyńska (Ed.), Karpaty Polskie, Przyroda, człowiek i jego działalność, Uniwersytet Jagielloński, pp. 15-22.
  25. PIETRZAK, M. (2008). Szata roślinna i zmiany użytkowania ziemi w Karpatach. In: L. Starkel, A. Kostrzewski, A. Kotarba, K. Krzemień (Ed.), Współczesne przemiany rzeźby Polski, Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Polska Akademia Nauk, Kraków, pp. 65-69.
  26. STARKEL, L., ŁAJCZAK, A. (2008). Kształtowanie rzeźby den dolin w Karpatach (koryt i równin zalewowych). In: L. Starkel, A. Kostrzewski, A. Kotarba, K. Krzemień (Ed.), Współczesne przemiany rzeźby Polski, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 95-108.
  27. STRZELECKA, B. (1958). Historyczna dokumentacja niektórych młodszych zmian hydrograficznych na brzegu Karpat. Czasopismo Geograficzne, Vol. 29, 4.
  28. TRAFAS, K. (1975). Zmiany biegu koryta Wisły na wschód od Krakowa w świetle map archiwalnych i fotointerpretacji. Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Jagielloński, Prace Geograficzne, Vol. 40, pp. 1-85.
  29. WYŻGA, B. (1991). Present-Day Downcutting of the Raba River Channel (Western Carpathians, Poland) and Its Environmental Effects. Catena, Vol. 18, pp. 551-566.
  30. ZAWIEJSKA, J. (2006). Struktura i dynamika koryta Dunajca. Rozprawa doktorska, Archiwum Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, 1-179 p.
  31. ZAWIEJSKA, J., KRZEMIEŃ, K. (2004). Man-Induced Changes in the Structure and Dynamics of the Upper Dunajec River Channel. Geografický Časopis, Vol. 56(2), pp. 111-124.